Wat is een restaurant plattegrond, en hoe begin je aan de indeling van jouw toekomstige horecazaak?
Als je al een horecapand op het oog hebt, heb je waarschijnlijk ook al een beeld van hoe de plattegrond van jouw restaurant eruit gaat zien.
Evengoed zullen er maar weinig gasten actief stilstaan bij hoe je zaak is ingedeeld. Behalve als het natuurlijk moeilijk is om bij hun tafel te komen, of als ze door de keuken moeten passeren om de toiletten te vinden.
Ook voor je personeel is het belangrijk om een efficiënte doorloop te creëren van eetruimte naar bar, bar naar keuken en terug.
Reden te meer om een plattegrond van je restaurant op te stellen en aandacht te schenken aan de indeling en invulling van de verschillende ruimtes in je zaak.
Een optimale plattegrond zorgt voor een ideale beleving – zowel voor je gasten als voor je personeel. En dat zorgt weer voor een betere indruk en reputatie, aangenamere werkomstandigheden en, uiteindelijk, een positieve impact op je winstmarge.
Navigeer naar één van de hoofdstukken van dit artikel:
- Wat is een restaurant plattegrond?
- Waarom heb je een plattegrond nodig?
- Hoe maak je een plattegrond van een restaurant?
- Essentiële onderdelen van je plattegrond
- Tips voor het ontwerpen van een restaurant plattegrond
Dan heb je een doordacht ondernemingsplan nodig. Geen nood, wij geven je graag een gratis sjabloon om van jouw horecaconcept een succesvol businessplan te maken en een uitgewerkt plan om aan investeerders te kunnen voorstellen.Ook van plan om een horecazaak te openen?
Wat is een restaurant plattegrond?
Een restaurant plattegrond is een schematisch overzicht van de volledige indeling van jouw horecazaak, maar dan in een verkleinde schaal en vanuit bovenaanzicht.
Elke ruimte van je restaurant wordt op deze blauwdruk weergeven met haar respectievelijke afmetingen, voorzieningen en toegangswegen.
Op die manier krijg je een glashelder beeld van hoe elke ruimte zich tot elkaar verhoudt.
Naast de feitelijke ruimtes vind je op restaurant plattegronden ook vaak grote meubelstukken zoals tafels en opbergkasten terug, maar ook omvangrijke keukenapparatuur, zoals gekoelde togen, ijskasten, ovens en fornuizen.
Ook voor zulke zaken wordt uitgegaan van de daadwerkelijke afmetingen, om een zo realistisch mogelijk beeld te creëren van hoe jouw horecazaak eruit zal zien.
Waarom heb je een plattegrond nodig?
Een restaurant plattegrond is een belangrijk visueel hulpmiddel waarmee je een beter beeld krijgt van hoe zowel gasten als personeel zich door je zaak zullen bewegen.
Voor gasten helpt een plattegrond van je restaurant je bij het visualiseren van hun bewegingsruimte en meest gebruikte routes: van ingang naar eetruimte, tussen tafels in, van eetruimte naar toiletten, bar of kassa en terug.
Voor horecapersoneel gaat het nog een stap verder, omdat je met behulp van een restaurant plattegrond ook essentiële ruimtes zoals keuken en bar zo efficiënt mogelijk kunt inrichten voor een zo optimaal mogelijke workflow.
Denk bijvoorbeeld aan het volgende: waar je je opslagruimte, koelcel of voorraad plaatst, kan een serieuze impact hebben op hoe snel je keukenpersoneel ingrediënten kan vinden wanneer nodig, en in welke mate ze zich daarvoor moeten verplaatsen: moeten ze hiervoor ander personeel kruisen, uit de keuken gaan of onnodig veel deuren openen?
Hoe maak je een plattegrond van je restaurant?
Je kunt natuurlijk altijd zelf aan de slag gaan en je eigen restaurant plattegrond ontwerpen. Heel eenvoudig en vanzelfsprekend is dat evengoed niet.
Bij het inrichten van bars, keukens en sanitaire ruimtes moet je namelijk rekening houden met bepaalde bouwkundige regels en wetgevingen.
Ben je daarvan niet op de hoogte en worden er bij het controleren van je zaak voor de opening fouten geconstateerd, kan dat je niet alleen een smak geld kosten om dat op te lossen, maar ook de opening van je zaak uitstellen. Iets wat je uiteindelijk alleen maar meer tijd en geld zal kosten.
Overweeg daarom om dit uit te besteden aan een interieurarchitect die ervaring heeft met het ontwerpen van horecazaken. Het zal je ook wat kosten, zoveel is zeker, maar een professioneel ontwerp dat focust op een zo optimaal mogelijke beleving en beweging zal zich op lange termijn zeker terugbetalen.
Een goede interieurarchitect hoort over één of meerdere van de volgende zaken te beschikken:
- Concrete voorbeelden van gerealiseerde horecaprojecten
- Ruimtelijk inzicht dat zich toespitst op efficiënte workflow en beweging
- Up-to-date kennis van de geldende bouwvoorschriften en wetgevingen
- Ervaring met professionele interieur- en/of ontwerpsoftware
- Een kritische en oplossingsgerichte blik en het vermogen om knelpunten te herkennen voordat ze een probleem vormen
- Een netwerk aan leveranciers van materialen, meubilair, afwerkingsmiddelen, verlichting en andere
Toch geneigd om je eigen restaurant plattegrond te ontwerpen? Geen nood: er bestaan ook enkele handige (betalende) softwareopties waarmee je zelf aan de slag kunt:
Essentiële onderdelen van een restaurant plattegrond
In dit gedeelte overlopen we de zes meest essentiële delen die op elke plattegrond van een restaurant thuishoren:
1. Ingang (en wachtruimte)
Hoe gasten jouw zaak betreden, is belangrijker dan je zou denken. Hier krijgen ze namelijk de eerste indruk van jouw restaurant, en het is tegelijk ook het eerste punt waar ze in contact komen met je personeel.
Indien je met reserveringen werkt, is het belangrijk om ruimte te creëren waar gasten zich kunnen melden. Dat hoeft niet veel ruimte te zijn, maar voldoende zodat binnenkomende gasten niet op dezelfde plek moeten wachten waar je barmedewerkers bestellingen plaatsen voor het zaalpersoneel.
Indien jouw pand te klein is voor een toegewijde ontvangstruimte, kun je een bepaald deel van je bar vrijhouden voor binnenkomende gasten.
2. Eetruimte
De ruimte waar je gasten effectief aan tafel zitten en eten, neemt doorgaans meer dan de helft van de totale beschikbare ruimte in.
Ook hier moet je wel rekening houden met bouwvoorschriften. Denk aan de maximale toegelaten hoeveelheid gasten die tegelijkertijd in je zaak aanwezig mag zijn.
Het eetgedeelte is het epicentrum van de beleving van je gasten.
- Sta bij het ontwerpen en inrichten stil bij hoe je gasten en personeel zich precies door deze ruimte bewegen.
- Vermijd knelpunten en onnodige obstakels of omwegen.
- Kijk ook of het mogelijk is om de opstelling van (een deel van) het eetgedeelte flexibel te houden, zodat je ook grote groepen kunt ontvangen.
Naargelang de grootte van je eetruimte zul je ook aan de akoestiek moeten denken, en hoe bepaalde materialen voor tafels, stoelen of meubels hierbij kunnen helpen.
Kijk bijvoorbeeld naar de inrichting van Poule & Poulette. In lijn met hun concept, is het eetgedeelte bijna letterlijk ingericht als een kippenhok, met zitplaatsen onder en boven elkaar, om zo in een kleinere ruimte toch meer zitplaats te creëren.
3. Bar
Als een restaurant over de nodige ruimte beschikt, is een bar een absolute meerwaarde die de ruimte kan breken en voor extra sfeer zorgt.
Als je van plan bent om met een open keuken te werken, kan een bar gasten ook een perspectief bieden op wat er in de keuken gebeurt en je hen nog meer betrekt bij de totale restaurantbeleving.
Bars kunnen verschillende functies invullen.
- Een deel kan opzij gehouden worden voor gasten die net toegekomen zijn en nog even moeten wachten op hun tafeltje.
- Je kunt je bar daarnaast ook enkel gebruiken om gasten drankjes te laten nuttigen.
- Je kunt ervoor kiezen om ook eten te serveren en enkele plaatsen als daadwerkelijke tafeltjes te beschouwen.
- Vaak wordt de bar ook als een doorgeefluik gebruikt voor drankjes en hapjes die door het bar- en keukenpersoneel worden bereid en meegenomen worden door het zaalpersoneel naar de tafels in kwestie.
4. Kassasysteem
Tegenwoordig is een kassasysteem meer dan enkel een fysiek object, maar het kloppende hart van een horecazaak.
Naast het invoeren en doorgeven van bestellingen – zowel voor ter plaatse als voor take away en delivery – staat een kassasysteem zoals Lightspeed Restaurant je ook toe om je vloerplan te beheren, betalingen aan te nemen, je voorraad bij te houden en – dankzij onze talloze integratiepartners – nog veel meer.
Beter nog: om je personeel een hoop op-en-weer geloop naar je kassasysteem te besparen, kunnen ze gebruik maken van handhelds, iPads die ze overal met zich mee kunnen nemen en vanaf elke plek in je restaurant bestellingen kunnen opnemen en doorgeven.
Om het bestelproces nog eenvoudiger te maken, kun je beroep doen op Order Anywhere. Order Anywhere is het online bestelplatform van Lightspeed dat naadloos integreert met het kassasysteem. Met Order Anywhere kunnen gasten vanaf hun tafel bestellen en betalen met gepersonaliseerde, tafel-specifieke QR-codes.
5. Keuken
Hoewel de overige ruimtes ongetwijfeld het merendeel aan ruimte van je hele zaak innemen, is de keuken het absolute uitgangspunt van je restaurant plattegrond.
Het is de motor van jouw zaak, en net zoals bij het maken van een auto, kies je ook niet eerst wat voor type banden je wilt hebben.
De indeling en grootte van je keuken zijn afhankelijk van hoeveel ruimte je ter beschikking hebt, wat voor type horecazaak je wilt openen en hoe vaak je je menukaart wilt veranderen.
Flexibiliteit is in elk geval key. Beschik je over weinig ruimte, dan zal je creatief moeten omgaan met het ontwerp van je keuken. Ook hier kan je beroep doen op een professionele keukenontwerper of interieurarchitect.
Dergelijke professionals kijken vaak naar een ruimte met een andere invalshoek, en zien mogelijkheden waar jij op het eerste zicht misschien naast kijkt.
Neem genoeg tijd om de workflow en bewegingspatronen van je keukenpersoneel te bestuderen. Wie moet zich het meest verplaatsen en hoe kun je bepaalde bewegingen vermijden door je ontwerp aan te passen?
Denk ook aan het integreren van een Kitchen Display System, zodat je zaalpersoneel niet bij elke bestelling naar de keuken moet lopen. Met een KDS heeft het keukenpersoneel ook een glashelder overzicht van welke bestellingen er binnen zijn, welke gangen prioriteit hebben en hoe lang welke tafels op hun bestellingen aan het wachten zijn.
6. Toiletten
Sanitaire voorzieningen zijn uiteraard ook onmisbaar in elke horecazaak.
Natuurlijk wil je er het liefst voor zorgen dat deze ruimte niet zichtbaar is vanuit je eetruimte of vanaf de bar. Indien de ruimte waar je je toiletten zal plaatsen groot genoeg is, kun je overwegen om je toiletten achter een korte hal of deur te plaatsen.
Sta ook stil bij de afstand tussen keuken en toiletten of, beter gesteld, waar de water- en afvoerleidingen in je restaurant lopen. Hoe dichter deze leidingen bij elkaar liggen, hoe minder je zal moeten investeren in bouwkosten. Als de keuken en toiletten zich naast elkaar bevinden, kun je er zelf voor zorgen dat beide ruimtes gebruik maken van hetzelfde leidingwerk.
De toegankelijkheid van je toiletten – en van je zaak in het algemeen – is ook een belangrijke factor om rekening mee te houden. Ga daarom na of er bouwkundige of wettelijke vereisten zijn voor het aantal toiletten waar je over moet beschikken, en of je een toilet voor gasten met een handicap moet voorzien.
Tips voor jouw restaurant plattegrond
Wellicht heb je ondertussen al wat opgestoken om het ontwerpproces van jouw restaurant plattegrond soepeler te laten verlopen. Toch lichten we enkele zaken graag nog wat verder toe, en geven we enkele tips die je kunnen helpen bij het finaliseren van je ontwerp.
1. Vergunningen en voorschriften
Ben je van plan om jouw pand te renoveren of verbouwen? Zorg er dan voor dat je op de hoogte bent van de nodige (stedenbouwkundige) vergunningen of voorschriften die je dient te volgen met betrekking tot de indeling, infrastructuur en vereisten van elke ruimte.
Opnieuw raden we je aan om hiervoor met een ervaren architect of interieurontwerper te werken.
Zo heb je in Vlaanderen de omgevingsvergunning. Deze vergunning combineert sinds 2017 de milieu, stedenbouwkundige en verkavelingsvergunning onder één noemer. Brussel en Wallonië werken met een ander, gelijkaardig concept.
Als je de bestemming van een gebouw wilt wijzigen – bijvoorbeeld wanneer je een pand huurt dat niet voor horeca bestemd is – of als je een terras aan je plattegrond wilt toevoegen, heb je een omgevingsvergunning nodig.
Opgelet: er kruipt veel tijd, administratie en ook geld in het opstellen, aanvragen en verkrijgen van een omgevingsvergunning. Begin er op tijd aan om geen onnodige vertraging op te lopen.
Ook brandveiligheid is een belangrijke factor om rekening mee te houden bij het ontwerpen van de plattegrond van je restaurant.
2. Toegankelijkheid
Zoals aangegeven, is toegankelijkheid een belangrijk gegeven om rekening mee te houden bij het ontwerpen van je restaurant plattegrond.
Zo geldt in België de toegankelijkheidsregelgeving.
Die stelt dat, wanneer je jouw horecazaak wilt verbouwen of renoveren en je daarvoor een stedenbouwkundige vergunning nodig hebt, je met de toegankelijkheid voor mensen met een beperking rekening moet houden.
Op de website van Horeca Vlaanderen vind je specifieke criteria en onderdelen van je plattegrond terug waar je in functie van de mate aan toegankelijkheid op moet letten, zoals vrije doorgangshoogte, deuren en toegangswegen, toiletten, parkeerplaatsen, niveauverschillen, trappen en liften.
3. Budget
Het opstarten van een horecazaak kost best wel wat geld, zeker als je van plan bent het pand waarin je zaak zich zal vestigen ook wilt verbouwen.
Naargelang de impact en omvang kan zo’n verbouwing een stevig prijskaartje met zich meebrengen. En naargelang je budget zal dat ook parten spelen bij het ontwerpen van de plattegrond van je restaurant.
Budget nodig en op zoek naar externe financiering? Wij zetten enkele horeca financieringsopties op een rij.
Als je met een interieurarchitect of professionele ontwerper in zee gaat, raden we aan om deze al bij de zoektocht naar een horecapand te betrekken. Vergunningen kosten ook tijd en geld, en het inzicht van een professional kan je op dat gebied helpen om de voor- en nadelen van een bepaalde locatie af te wegen. Op die manier vermijd je achteraf ook onaangename verrassingen.
4. Efficiëntie
En met efficiëntie doelen we op de workflow en beweging van je personeel door je zaak.
Veel hangt af van hoe je gasten hun bestellingen zullen doorgeven: doen ze dat aan tafel via QR-codes of komt het personeel tot bij hen? Moeten ze naar de toog of kassa komen om hun bestelling door te geven, of kan dat via self-order kiosks? In welke mate is je personeel betrokken bij het opnemen, doorgeven en brengen van bestellingen van en naar de keuken?
Onze tip? Hoe minder beweging er nodig is om een bepaalde actie uit te voeren, hoe efficiënter de actie wordt.
Hetzelfde geldt uiteraard voor je barmedewerkers en keukenpersoneel. 
6. Oppervlakte per gast
Wist je dat er verschillende normen bestaan voor hoe groot en tafel hoort te zijn en hoeveel vierkante meter oppervlakte elke gast hoort in te nemen?
Die normen hangen enerzijds af van het servicemodel van de horecazaak in kwestie, en anderzijds van de voorkeuren van de eigenaars zelf.
Zo is de richtlijn voor gastronomische fine-dining restaurants verschillend van die voor fastfoodketens. Om je een beter idee te geven van welke gemiddelde oppervlaktes per gast gelden voor bepaalde types horecazaken, sommen we ze hieronder op:
- Fine-dining restaurant: 1.6 tot 1.8 vierkante meter per gast
- Full-service restaurant: 1.1 tot 1.4 vierkante meter per gast
- Bediening aan de toog of balie: 1.6 tot 1.8 vierkante meter per gast
- Fastfood restaurant: 1 tot 1.3 vierkante meter per gast
Begin vandaag aan jouw restaurant plattegrond
Conclusie: het is belangrijk om stil te staan bij de invulling van elke ruimte in jouw horecapand.
Het doel is om een plattegrond te ontwerpen die zowel voor je personeel – in het eetgedeelte, aan de bar en in de keuken – als voor je gasten zo efficiënt en optimaal mogelijk is ingericht.
Overweeg om een professional bij dit proces te betrekken, houd rekening toegankelijkheid, voorschriften en vergunningen, en ga op zoek naar de perfecte balans tussen je budget, visie en gewenste workflow.
Benieuwd hoe Lightspeed je nog meer kan helpen bij het opstarten van jouw horecazaak? Neem vandaag nog contact op met één van onze experts en ontdek het zelf.
Nieuws en handige tips, speciaal voor u.
Alle tools om uw onderneming te doen groeien, rechtstreeks in uw inbox.
